جايزه نوبل فيزيک 2024 به حيطه شبکه عصبي و هوش مصنوعي اختصاص يافت.

اين حيطه ها به نظر مربوط به علوم کامپيوتر و رياضيات هستند ولي دو برنده جايزه نوبل فيزيک امسال با استفاده از مفاهيم فيزيکي موفق به بنا نهادن اصول اوليه آنها شدند.

سيستم عصبي انسان از شبکه اي در هم تنيده از سلول‌هاي عصبي تشکيل شده است که هنگام يادگيري بعضي از ارتباطات آن تقويت و بعضي تضعيف مي‌شود. شبکه عصبي و هوش مصنوعي نيز از همين خاصيت استفاده مي‌کند (تصوير اول)

در سال 1982 جان هاپفيلد با استفاده از روشي موسوم به شبکه هاپفيلد موفق شد الگويي براي درک حافظه انساني ارائه دهد (تصوير دوم). با روش او اطلاعات ناکامل يا داراي نويز به صورت درست تشخيص داده مي‌شوند به شرط آموزش شبکه عصبي.

جفري هينتون با استفاده از شبکه هاپفيلد و کمک فيزيک آماري در سال 1985 موفق شد شبکه عصبي با قابليت آموزش تحت عنوان "ماشين بولتزمن" ابداع کند! (تصوير سوم) 

 

امسال هر دوي اين دانشمندان موفق به دريافت جايزه نوبل فيزيک شدند.