طرح خلاقانه تكليف نوروزي
سرکار خانم افخمي عزيز
طرح تکليف نوروزي با نام: "بازگرداني اشعار کتاب فارسي به يکي از گويش هاي زبان فارسي و يا ترجمه به يکي از زبان هاي زنده ي دنيا..."
يران هزار چهره ي ما با داشتن تنوع اقوام و در نتيجه تنوع گويش ها و لهجه ها و حتي با کمي اغماض تنوع زبان ها، يکي از ناب ترين و جذاب ترين سرزمين هاي اين کره ي خاکيست....
شايد بخشي از زنده نگاه داشتن اين همه زيبايي ها و تنوع ها، در کلاس هاي درس ادبيات امکان پذير باشد.
البته اين گويش هاي گوناگون، کمي هم عرصه را براي دبيران ادبيات فارسي جهت تدريس درست و اصولي زبان و ادبيات فارسي، به عنوان زبان معيار، تنگ خواهد کرد؛ چراکه متاسفانه در بيشتر مواقع دانش آموزان دو زبانه، در آموزش ادبيات فارسي و همچنين ساير دروس، مشکلات بسياري دارند که در اين مقال نمي گنجد. مثلا واژه ي "شو" در فارسي ميانه به معني برو و از مصدر شدن به معني رفتن هست و بسيار درست در شعر بانو پروين اعتصامي: "شو روز به فکر آب و دانه/ هنگام شب آرميدن آموز" به معني "برو" به کار رفته؛ اما دانش آموز لر و يا مازندراني و... بر اساس قرينه ي واژه ي روز، شو را شب معني مي کند و وقتي برخلاف توضيحات مکرر در کلاس درس، بر معني شب خود تاکيد مي کند؛ از او توضيح مي خواهيم؛ در جواب مي گويد:" خانم ما لرها يا ما شمالي ها به شب مي گوييم شو...!
بنابراين مي توانم بگويم: اين تنوع خود تيغ دو لبه است!
فعاليتي که هدفمند در اين باب، به عنوان تکليف نوروزي برگزيدم آن بود که از دانش آموزان خواستم، يکي از شعر هاي کتاب درسي خود را به گويش محلي خود که به آن تسلط دارند بازگرداني کنند؛ در صورت عدم تسلط، مي توانند در ديد و بازديدهاي ايام نوروز از اعضاي خانواده و بستگان کمک بگيرند مثلا: لري، ترکي، کردي، مازني و..... براي دانش آموزاني که تنها زبان فارسي به عنوان زبان محلي و مادريشان بود، از ترجمه به زبان عربي و انگليسي که خود جزء شاخه هاي درسيشان هست، بهره جسته ام.
اهداف: حفظ و زنده نگهداشتن اين چاشني هاي زبان فارسي؛ در عين حال استفاده از اين گويشهاي بومي و منطقه اي در جهت تفهيم بهتر معني و مفهوم اشعار و متون کتاب فارسي؛ چراکه دانش آموز براي بازگرداني مجبور مي شود مکرر به معني درست شعر، رجوع داشته باشد.
و در مورد ترجمه به زبان هاي ساير نقاط جهان، هدف مي تواند برقراري ارتباط و تلفيق با ساير دروس و همچنين آشنايي بيشتر با زبان انگليسي به عنوان زبان بين المللي و زبان عربي به عنوان زبان دين و قرآن ما و نيز آشنايي با مبحث ترجمه که خود جزء محتواهاي کتاب فارسي دوره متوسطه است...
#افخمي_دبير_زبان_ادبيات_فارسي